Cena złota – od czego zależy?

Złoto jest sprawdzonym bezpiecznym aktywem, którego cena historycznie utrzymywała się stabilnie w czasach wysokiej inflacji, zmienności rynkowej i niepewności geopolitycznej. Z tego powodu wielu inwestorów zwraca się ku metalowi szlachetnemu, starając się chronić swoje pieniądze. A ci, którzy trzymali go w swoich portfelach, zostali nagrodzeni w marcu i kwietniu tego roku, kiedy cena złota, po dłuższym okresie handlu w stabilnym przedziale cenowym, rozpoczęła falę hossy. Od tego czasu, po serii rekordów,  wartość złota wzrosła o ponad 18%, po raz kolejny udowadniając, że jest cennym środkiem przechowywania wartości. Od czego jednak zależy cena złota? Jakie czynniki mają największy wpływ na notowania królewskiego metalu? 

Spis treści:

Co wpływa na cenę złota?

Kto określa cenę złota?
Co sprawia, że złoto jest tak cenne?

Co wpływa na wahania cen złota?

Czy powinienem inwestować w złoto?

CO WPŁYWA NA CENĘ ZŁOTA?

Zapewne nikogo nie zdziwi fakt, że na ceny złota wpływa wiele czynników ekonomicznych. Poniższe przedstawiamy kilka głównych determinantów, które sprawiają, że wartość złota może gwałtownie wzrosnąć w określonych warunkach ekonomicznych.

• Wartość dolara amerykańskiego

Złoto jest generalnie aktywem denominowanym w dolarach, co oznacza, że wartość złota jest wyceniana w dolarach amerykańskich. Aktywa denominowane w dolarach mają zazwyczaj odwrotny związek z wartością dolara amerykańskiego. Dlatego też, jeśli wartość dolara spadnie, wartość złota wzrośnie i odwrotnie. W sytuacjach, w których wartość dolara spada, inwestorzy są w stanie kupić mniej złota za dolara ze względu na jego zmniejszoną siłę nabywczą, co z natury zwiększa wartość metalu szlachetnego. Co więcej, w okresach wysokiej inflacji złoto historycznie pozostaje stabilne lub rośnie w cenie, udowadniając swoją wartość jako aktywa bezpiecznej przystani.

Ponadto, jeśli kurs dolara amerykańskiego spadnie w stosunku do innych walut, inwestorzy spoza USA będą mogli kupić więcej złota za swoją walutę, co może również zwiększyć popyt i ceny złota.

• Popyt na złoto

Popyt na złoto jest kolejnym czynnikiem, który może wpływać na ceny, a kilka branż bezpośrednio wpływa na zainteresowanie zakupem metalu szlachetnego.

Popyt napędzany przez biżuterię

Biżuteria jest jednym z najczęstszych sposobów, w jaki ludzie kupują złoto. Choć wraz ze wzrostem popytu na biżuterię rośnie również cena złota, w tym cena złota inwestycyjnego (cena sztabki złota i cena monet bulionowych), to jednak biżuteria jest zwykle uważana za jeden ze słabszych czynników wpływających na ceny złota, ponieważ złoto w formie biżuterii pozostaje poza obiegiem rynkowym przez długi czas. 

Popyt ze strony funduszy giełdowych złota (ETF)

Jeśli wiesz jak kupować akcje, prawdopodobnie znasz koncepcję funduszy typu ETF (exchange-traded funds). Złote fundusze ETF inwestują w złoto kruszcowe lub spółki wydobywające złoto. Te fundusze ETF łączą w sobie jedne z najlepszych zalet inwestowania, oferując zarówno szeroką ekspozycję na branżę, jak i stabilność samego złota. Popyt napędzany przez złote fundusze ETF ma podobny wpływ na ceny złota, jak inne rodzaje popytu. Wartość metalu szlachetnego może wzrosnąć w zależności od tego, ile osób inwestuje w złote fundusze ETF. Większy popyt równa się większemu wolumenowi zakupów, a im wyższy jest wolumen zakupów, tym wyższe mogą być akcje.

Popyt na zastosowania przemysłowe

Złoto jest wykorzystywane w wielu zastosowaniach przemysłowych i produkcyjnych, w tym w elektronice, opiece zdrowotnej i eksploracji kosmosu. Jeśli popyt rośnie w branżach, które wykorzystują znaczne ilości złota, wartość złota może rosnąć wraz z tym popytem, ponieważ potrzeba więcej kruszcu do produkcji towarów i świadczenia usług, które opierają się na tym metalu szlachetnym.

• Produkcja złota

Złoto jest zasobem ograniczonym, dlatego poszukiwanie i wydobywanie fizycznego złota jest coraz trudniejsze i droższe. Gdy popyt przewyższa podaż, cena aktywa rośnie. Kwestią sporną jest to, czy złoto osiągnięto szczytowy poziom wydobycia, jednak w ciągu ostatniej dekady produkcja spadła, a niektórzy eksperci szacują, że do 2050 r. wydobycie złota może być przedsięwzięciem niezrównoważonym.W miarę jak złoto staje się coraz trudniejsze do pozyskania, jego cena będzie rosnąć.

• Stopy procentowe

Związek między stopami procentowymi a cenami złota jest nieco skomplikowany. Ogólnie rzecz biorąc, mają one odwrotną zależność. Dlatego ceny złota rosną, gdy stopy procentowe spadają, a ceny złota spadają, gdy stopy procentowe rosną. Jednak, jak dowiodła niedawna historia, nie jest to bezpośrednia korelacja – próbując stłumić gwałtowną inflację, Rezerwa Federalna podniosła stopy procentowe na 10 kolejnych posiedzeniach, począwszy od marca 2022 roku. W rzeczywistości cena złota osiągnęła najwyższy poziom w historii w grudniu 2023 r., przy najwyższych stopach procentowych od 2007 r. Zazwyczaj jednak wzrost stóp procentowych sygnalizuje, że gospodarka jest silna. W takich okolicznościach nastroje mogą okazać się optymistyczne, a inwestorzy mogą czuć się pewnie, kupując aktywa o wyższym ryzyku, takie jak akcje i obligacje skarbowe. Jeśli popyt na inne aktywa wzrośnie, popyt na złoto (i metale szlachetne) spadnie, a tym samym spadną jego ceny. Niemniej inne czynniki ekonomiczne – takie jak słabe zaufanie konsumentów lub słabe raporty o zatrudnieniu – mogą sygnalizować inwestorom, aby trzymali się z dala od aktywów o wyższym ryzyku, nawet w środowisku wysokich stóp procentowych, co oznacza, że prawdopodobnie nie zobaczysz oczekiwanego wpływu na ceny złota. Ogólnie rzecz biorąc, stopy procentowe mogą mieć odwrotny wpływ na ceny złota, ale tylko w połączeniu z określonymi czynnikami ekonomicznymi.

• Czynniki geopolityczne

Czynniki geopolityczne mogą mieć pozytywny wpływ na ceny złota, co oznacza, że wartość złota będzie zmieniać się w tym samym kierunku, co napięcie geopolityczne – ponieważ złoto jest postrzegane jako bezpieczna przystań, inwestorzy mogą zwracać się ku niemu w niepokojących czasach, próbując chronić swoje pieniądze przed skutkami konfliktu. Dlatego też, gdy napięcia geopolityczne rosną, wartość złota może rosnąć. Dokładnie tak stało się w pierwszym kwartale 2022 r., kiedy konflikt rosyjsko-ukraiński pomógł złotu zyskać 6%. Było to również widoczne, gdy w 3. kwartale 2023 r. wybuchł obecny konflikt między Hamasem a Izraelem. 

Czynniki geopolityczne mogą jednak nie mieć tak dużego wpływu na ceny złota, jak wielu zakłada. Złoto jest zwykle kojarzone z gospodarką Stanów Zjednoczonych, więc napięcia zagraniczne i inne wydarzenia mogą nie wpływać na wartość złota tak silnie, jak konflikt wewnętrzny lub krajowa polityka pieniężna. Jeśli chodzi o złoto i napięcia geopolityczne, zastosowanie może mieć stare porzekadło: „Kupuj plotki, sprzedawaj wiadomości”. Inwestorzy mają tendencję do kupowania złota przed wystąpieniem kryzysu, a następnie sprzedają je, aby zrealizować zyski, gdy sytuacja się rozwinie. 

KTO OKREŚLA CENĘ ZŁOTA?

Jak ustaliliśmy, na cenę złota wpływa wiele czynników, więc żadna osoba ani organizacja nie jest w pełni odpowiedzialna za ustalanie cen. Jednak London Bullion Market Association (LBMA) publikuje ceny złota dwa razy dziennie za pośrednictwem ICE Benchmark Administration (IBA). IBA składa się z wielu banków, komitetu nadzorczego oraz panelu wewnętrznych i zewnętrznych członków. IBA ustala ceny spot złota i stałe ceny złota w oparciu o podaż i popyt, a także rynki instrumentów pochodnych typu futures na złoto. Główne rynki instrumentów pochodnych obejmują giełdę towarową (COMEX) w USA i LBMA w Wielkiej Brytanii. COMEX i LBMA zawierają kontrakty futures z nabywcami, którzy zgadzają się zapłacić określoną cenę za złoto, które otrzymają w określonym czasie w przyszłości. W połączeniu z informacjami o podaży i popycie, IBA może określić cenę spot, która jest ceną rynkową nierafinowanego złota (jednostkowa cena sztabki złota i monet powiększa się o kwotę premium). Następnie IBA ustala cenę złota publikowaną jako LBMA Gold Price lub London Gold Fix.

CO SPRAWIA, ŻE ZŁOTO JEST TAK CENNE?

Wartość złota jest zakorzeniona w historii ludzkiej cywilizacji, ponieważ metal ten pozostaje symbolem bogactwa od tysięcy lat. Wartość złota ostatecznie wynika z konstrukcji społecznej, opartej na porozumieniu, że złoto było cenne w przeszłości i pozostanie cenne w przyszłości. Ponadto atrakcyjność złota opiera się na jego zdolności do utrzymania wartości w czasie oraz jego zastosowaniach w biżuterii i produktach technologicznych oraz przemysłowych. Ma także następujące właściwości:

• Zabezpiecza przed inflacją

Inflacja jest jednym z najczęstszych powodów wzrostu cen złota. Dlatego też złoto było historycznie dobrą opcją inwestycyjną w czasach, gdy ceny towarów i usług rosły. Gdy dolar amerykański traci na wartości, inwestorzy często zwracają się ku złotu, co z kolei zwiększa popyt i wartość tego metalu szlachetnego. Inwestorzy mogą również postrzegać złoto jako dobry sposób na przechowywanie środków na przyszłość, gdy potrzebują dodatkowych pieniędzy, a koszty życia rosną.

• Jest to wysoce płynne aktywo

Jeśli po zainwestowaniu w złoto okaże się, że brakuje ci gotówki, nie powinieneś mieć problemu ze sprzedażą swojej inwestycji w złoto, dlatego też metal szlachetny jest uważany za wysoce płynne aktywo. Kupno i sprzedaż złota online, na przykład za pośrednictwem złotych funduszy ETF lub platform oferujących złote sztabki i monety, również charakteryzuje się wysokim wolumenem. Niezależnie od rodzaju posiadanej inwestycji w złoto, nie brakuje okazji do znalezienia nabywców. 

CO WPŁYWA NA WAHANIA CEN ZŁOTA?

Wszystkie wymienione wyżej czynniki mają wpływ na wahania cen metalu – złoto jest generalnie denominowane w dolarach, zatem silniejszy dolar amerykański ma tendencję do obniżania cen złota i odwrotnie. Realne i oczekiwane stopy inflacji również wpływają na cenę metalu, podnosząc lub obniżając notowania. Podobnie jak ograniczona podaż i zwiększający się popyt na złoto, które jest niezbędne do wykonywania biżuterii i produkowania urządzeń medycznych i technologicznych.

CZY POWINIENEM INWESTOWAĆ W ZŁOTO?

Złoto dodaje ważną warstwę dywersyfikacji do portfela inwestycyjnego, ponieważ wykazuje ujemną korelację historyczną z innymi klasami aktywów. Innymi słowy, gdy inwestycje takie jak akcje i obligacje słabną, złoto ma tendencję do osiągania lepszych wyników. Ekspozycja inwestycyjna na złoto jest przydatna do zabezpieczenia się przed inflacją i zwiększenia bezpieczeństwa portfela w trudnych ekonomicznie czasach. Odpowiadając na pytanie, czy warto inwestować w złoto, skłaniamy się ku poparciu tej tezy.